- Dokonanie zapisu na sąd polubowny w umowie
- Wprowadzenie klauzuli arbitrażowej do statutu spółki, stowarzyszenia
- Zawarcie dodatkowej umowy o poddaniu się pod arbitraż w momencie pojawienia się sporu (kompromis)
Wzór zapisu na sąd polubowny - POBIERZ
Poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego wymaga umowy stron, w której należy wskazać przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć. Zapis na sąd polubowny może wskazywać stały sąd polubowny jako właściwy do rozstrzygnięcia sporu. Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, są związane regulaminem stałego sądu polubownego obowiązującym w dacie zawarcia zapisu na sąd polubowny.
Zapis na sąd polubowny powinien być sporządzony na piśmie. Wymaganie dotyczące formy zapisu na sąd polubowny jest spełnione także wtedy, gdy zapis zamieszczony został w wymienionych między stronami pismach lub oświadczeniach złożonych za pomocą środków porozumienia się na odległość, które pozwalają utrwalić ich treść. Powołanie się w umowie na dokument zawierający postanowienie o poddaniu sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego spełnia wymagania dotyczące formy zapisu na sąd polubowny, jeżeli umowa ta jest sporządzona na piśmie, a to powołanie się jest tego rodzaju, że czyni zapis częścią składową umowy. Zapis na sąd polubowny obejmujący spory z zakresu prawa pracy może być sporządzony tylko po powstaniu sporu.
Obowiązujące prawo, ( art.1168 kodeksu postępowania cywilnego) przewiduje przypadki, kiedy zapis traci swoją moc prawną.
W szczególności ma to miejsce w sytuacji gdy osoba wyznaczona w zapisie na sąd polubowny jako arbiter lub arbiter przewodniczący odmawia pełnienia tej funkcji lub gdy pełnienie przez nią tej funkcji okaże się z innych przyczyn niemożliwe, Zapis na sąd polubowny traci swą moc, w przypadku gdy sąd polubowny wskazany w tym zapisie nie przyjął sprawy do rozpoznania lub gdy rozpoznanie sprawy w ramach tego sądu okazało się z innych przyczyn niemożliwe. W razie wniesienia do sądu sprawy dotyczącej sporu objętego zapisem na sąd polubowny, sąd odrzuca pozew lub wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, jeżeli pozwany albo uczestnik postępowania nieprocesowego podniósł zarzut zapisu na sąd polubowny przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.
Wniesienie sprawy do sądu nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy przez sąd polubowny.
Zapis, zatem musi być konkretny - musi dotyczyć konkretnego przedmiotu sporu lub konkretnej umowy, z której taki spór może w przyszłości wyniknąć.
Kontrahenci nie mogą ustanowić zapisu, w którym stwierdzą że zawsze i we wszelkich sprawach, jakie ich w przyszłości będą wzajemnie wiązać poddadzą się w przypadku sporu sądowi polubownemu. Taki zapis byłby z mocy prawa nieważny /nieskuteczny/.
Zauważyć tu także należy, że strony mogą swobodnie w zapisie ukształtować pozostałą jego treść. w szczególności strony mogą w zapisie wskazać imiennie sędziów - czyli w nazewnictwie sądownictwa polubownego "arbitrów", przewodniczącego składu orzekającego, – czyli "super-arbitra", liczbę arbitrów, sposób ich powoływania, określić tryb postępowania przed sądem, a także wskazać inne sprawy, jakie uznają za celowe do wczesnego ich uregulowania. Mogą także je pominąć, dokonując stosownych ustaleń w okresie późniejszym; po wniesieniu pozwu do sądu polubownego.
Szczególnie istotne z koniecznych warunków prowadzenia sporu przed sądem polubownym, jest określenie przez strony trybu prowadzenia procesu. Proces może być bowiem prowadzony wg procedury określonej w kodeksie postępowania cywilnego, - choć wyraźnie art.1184§2 kodeksu postępowania cywilnego stwierdza, że „W braku odmiennego uzgodnienia stron, sąd polubowny może, z zastrzeżeniem przepisów ustawy, prowadzić postępowanie w taki sposób, jaki uzna za właściwy.
Sąd polubowny nie jest związany przepisami o postępowaniu przed sądem”. Proces może być więc prowadzony na innych zasadach wybranych przez strony. Strony mogą same określić tryb postępowania, gdy jednak tego nie uzgodnią przed jego rozpoczęciem - sąd polubowny stosować będzie taki tryb, jaki uzna za właściwy.
Na ogół dla rozstrzygnięcia poszczególnego sporu strony określają w umowie arbitrażowej lub klauzuli arbitrażowej tryb postępowania, natomiast w stałych sądach arbitrażowych strony zwykle poddają spór pod rozstrzygnięcie w trybie określonym w regulaminie tego sądu.
